ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ

ଭକ୍ତବତ୍ସଳ ଗୋପୀନାଥ । ୧ ।

ତୁମ୍ଭେ ଯେ ସଂସାରର ସେତୁ ।

ସର୍ବ କର୍ମର ଅଟ ହେତୁ । ୨ ।

ତୁମ୍ଭ କୃପାରେ ମୂଢ଼ ନର ।

ସୁଧିଏ କରନ୍ତି ଆଦର । ୩ ।

ତେଣୁ ଶରଣ ବଳରାମ ।

ଦିଅ ହେ ପ୍ରଭୁ ଦିବ୍ୟଜ୍ଞାନ । ୪ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳେ ଆପଣ ।

ପାର୍ଥେ କହିଲ ଯେଉଁ ଜ୍ଞାନ । ୫ ।

ତାହା ମୁଁ କରିବି ଲିଖନ ।

ଏହି ମୋହର ମନସ୍କାମ । ୬ ।

ପ୍ରଣାମ ଶତ ସସ୍ରବାର । ୭ ।

ଶ୍ରୀ ଅର୍ଜୁନ ଉବାଚ - ଅର୍ଜୁନ ବେନିକର ଯୋଡ଼ି ।

କହେ ଗୋବିନ୍ଦ ପାଦେ ପଡ଼ି । ୮ ।

ଭୋ ନାଥ ଆରତ ଭଞ୍ଜନ ।

କରୁଣାସିନ୍ଧୁ ଜନାର୍ଦ୍ଦନ । ୯ ।

ନମସ୍ତେ ପ୍ରଭୁ ଦିବ୍ୟରୂପୀ ।

ସକଳ ଦେହେ ଅଛ ବ୍ୟାପୀ । ୧୦ ।

ମୁକତି ଲଭିବି କେମନ୍ତେ ।

ଏମନ୍ତ ଆଜ୍ଞା ହେଉ ମୋତେ । ୧୧ ।

ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଗୋବିନ୍ଦ ଗୋପାଳ ।

କହ ହେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ । ୧୨ ।

ଏ ଭାଗବତ ଧର୍ମ ଅର୍ଥ ।

ଦୟାକର ହେ ଗୋପୀନାଥ । ୧୩ ।

ନମଇ ତୁମ୍ଭର ଚରଣେ । ୧୪ ।

ମାୟା ନକରି ମୋତେ କହ ।

ଫିଟାଅ ମୋ ମନୁ ସଂଶୟ । ୧୫ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ - ଭକତ ସ୍ତୁତି ଶୁଣି କର୍ଣ୍ଣେ ।

କହନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ତୋଷମନେ । ୧୬ ।

ଶୁଣ ଭକତ ଦେଇ ଚିତ୍ତେ ।

କହିବା ଭାଗବତ ଅର୍ଥେ । ୧୭ ।

ମନକୁ କର ତୁ ନିଶ୍ଚଳ ।

ହତା ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ । ୧୮ ।

ଶୁଣ ହେ ପାର୍ଥ ମନ ଦେଇ ।

କହିବା ଭାଗବତ ଫେଇ । ୧୯।

ଯେ କାଳେ ନ ଥିଲା ସଂସାର ।

ନ ଥିଲେ ଚନ୍ଦ୍ର ଦିବାକର । ୨୦ ।

ନ ଥିଲା ଭୁବନ ମେଦିନୀ । ୨୧ ।

ଆଦ୍ୟରୁ ନ ଥିଲା ପବନ ।

ନ ଥିଲେ ଶୂନ୍ୟେ ତାରାଗଣ । ୨୨ ।

ନ ଥିଲେ ଦେବାସୁର-ନର ।

ନ ଥିଲା ସଂସାର ପ୍ରଚାର । ୨୩ ।

ନ ଥିଲା ଜଳ ସ୍ଥଳାନିଳ ।

ନ ଥିଲା ଗଗନ ମଣ୍ଡଳ । ୨୪ ।

ନ ଥିଲେ ବରୁଣ କୁବେର ।

ନ ଥିଲା ତେଜ ଆଉ ନୀର । ୨୫ ।

ନ ଥିଲେ ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଶିବ ।

ନ ଥିଲେ ବେଦର ସ୍ୱଭାବ । ୨୬ ।

ସେ କାଳେଶୂନ୍ୟ ମୋର ରୂପ ।

ଏମନ୍ତେ ଗଲା କୋଟିକଳ୍ପ । ୨୭ ।

ରଖିଲି ବ୍ରହ୍ମରୂପ ହୋଇ । ୨୮ ।

କେହି ନ ଥିଲେ ହେ ଅର୍ଜୁନ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ହୋଇଥିଲା ଶୂନ୍ୟ । ୨୯ ।

ଏମନ୍ତେ କୋଟିକଳ୍ପ ଅନ୍ତେ ।

ଦୟା ଉପୁଜିଲା ମୋ ଚିତ୍ତେ । ୩୦ ।

ସୃଷ୍ଟି କାରଣେ ବାଞ୍ଛା ହେଲା ।

ମୋ ଅଙ୍ଗ ବିନ୍ଦୁ ଉଛୁଳିଲା । ୩୧ ।

ସେ ବିନ୍ଦୁ ତ୍ରୟଭାଗ ହେଲା ।

ତ୍ରିବୀଜ ରସ ବୋଲାଇଲା । ୩୨ ।

ସେ ବିନ୍ଦୁ ହସ୍ତରେ ଧରିଲି ।

ତ୍ରୟଅଙ୍ଗୁଳେ ଗଳାଇଲି । ୩୩ ।

ତ୍ରୟ ବୀଜରୁ ତ୍ରୟ ଦେବ ।

ହୋଇଲା ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଶିବ । ୩୪ ।

ଉତ୍ପତ୍ତି ହେଲା ରାମ ନାମ । ୩୫ ।

ନାମରୁ ଭାଗବତ ହେଲା ।

ତେଣୁ ଦ୍ୱିଗୁଣ ବୋଲାଇଲା । ୩୬ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ପ୍ରଥମ ଅଧ୍ୟା ହେଲା ଶେଷ । ୩୭ ।

ପଡ଼ଇ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ପୟରେ । ୧ ।

କଥାଏ ପଡ଼ିଲା ମୋ ମନ ।

କହ ହେ ପ୍ରଭୁ ଭଗବାନ । ୨ ।

ଭାଗବତ ଯେ ବୋଲାଇଲା ।

କେମନ୍ତେ ଏକାଦଶ ହେଲା । ୩ ।

ଏ କଥା କହ ଭାବଗ୍ରାହୀ ।

ଭାଗବତ ଯେ ପୁଣ ଫେଇ । ୪ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ - କହନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ଦଇତାରି ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ହେତୁ କରି । ୫ ।

ମାତା ପିତାଙ୍କ ରଜ ବୀଜ ।

ତେଣୁ ହୋଇଲା ମହାତେଜ । ୬ ।

ଏମନ୍ତେ ଭାଗବତ ହେଲା । ୭ ।

ଏକାଦଶ ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗଣ ।

ରଜୋବୀଜରୁ ଜାତ ପୁଣ । ୮ ।

ବେଦରୁ ବ୍ରହ୍ମ ଏକ ହୋଇ ।

ଏକାଦଶ ଏହୁ ବୋଲାଇ । ୯ ।

ଦ୍ୱିତୀୟ ଅଧ୍ୟା ହେଲା ଶେଷ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୦ ।

କଥାଏ ମନେ ପଡ଼ିଲଇଁ । ୧ ।

ଗୀତା ସ୍ମୃତି ଯେତେକ ତତ୍ତ୍ୱ ।

କାହୁଁ ଏ ଶାସ୍ତ୍ର ହେଲା ଜାତ । ୨ ।

ଏତେକ ଶାସ୍ତ୍ର ଜାତ କଲ ।

କାହୁଁ କେମନ୍ତେ ଭିଆଇଲ । ୩ ।

ସେ ତତ୍ତ୍ୱ କହ ମୋତେ ଫେଇ ।

ନମସ୍ତେ ପ୍ରଭୁ ଭାବଗ୍ରାହୀ । ୪ ।

ଭୃତ୍ୟ ବଚନ ଶୁଣି କର୍ଣ୍ଣେ ।

କହନ୍ତି କୋମଳ ବଚନେ । ୫ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ମନଦେଇ ।

କହିବା ଭାଗବତ ଫେଇ । ୬ ।

ସେ ଶୂନ୍ୟୁ ପ୍ରଣବ ହୋଇଲା । ୭ ।

ପ୍ରଣବ ଓଁ କାରକୁ କହି ।

ଏକାକ୍ଷରଟି ସେ ଅଟଇ । ୮ ।

ଓଁ କାରୁ ନାମ ହେଲା ଜାତ ।

ନାମରୁ ବେଦଟି ସମ୍ଭୂତ । ୯ ।

ଓଁ କାରୁ ନାମ ଜାତ ହେଲା ।

ନାମଟି ଶାସ୍ତ୍ର ବୋଲାଇଲା । ୧୦ ।

ଦେହକୁ ଶାସ୍ତ୍ର ବୋଲି କହି ।

ନାମଟି ଶରୀରେ ବସଇ । ୧୧ ।

ରାତ୍ର ଦିବସ ଭଜୁଥାଇ ।

ତିଳେହେଁ ନାମ ନ ଛାଡ଼ଇ । ୧୨ ।

ଏମନ୍ତେ ଶାସ୍ତ୍ର ହେଲା ଜାତ ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ଭାଗବତ । ୧୩ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ ।

ସେ ବ୍ରହ୍ମ ପାଦେ ମୋର ଆଶ । ୧୪ ।

ବୋଲ ହେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡଠାକୁର । ୧ ।

ଷଡ଼ସମ୍ବାଦ କାହୁଁ ହେଲା ।

ଏ କଥା ସଂଶୟ ଲାଗିଲା । ୨ ।

ଷଡ଼ସମ୍ବାଦ ଅର୍ଥ କହ ।

ମନରୁ ଫେଡ଼ ମୋ ସନ୍ଦେହ । ୩ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନୁଉବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ଦେଇ ଚିତ୍ତ ।

କହିବା ତୋତେ ଜ୍ଞାନ ତତ୍ତ୍ୱ । ୪ ।

ଷଡ଼ସମ୍ବାଦ ଅର୍ଥ ଶୁଣ ।

ହୃଦରେ ଗଣ୍ଠିକରି ଘେନ । ୫ ।

ପୂର୍ବେ ହୋ ଏକାକ୍ଷର ଥିଲା ।

ଅନନ୍ତ ମୁଖରୁ କ୍ଷରିଲା । ୬ ।

ବାସୁକି ଦେଲେ ବ୍ରହ୍ମାହସ୍ତେ । ୭ ।

ବ୍ରହ୍ମା ତା ଦେଲେ ନାରଦଙ୍କୁ ।

ନାରଦ କହିଲେ ବ୍ୟାସଙ୍କୁ । ୮ ।

ବ୍ୟାସ ତା’ ଶୁକ ହସ୍ତେ ଦେଲେ ।

ଶୁକ ତା’ ପରୀକ୍ଷେ କହିଲେ । ୯ ।

ପରୀକ୍ଷଠାରୁ ସୁତଋଷି ।

ସନକ ଆଗରେ ପ୍ରକାଶି । ୧୦ ।

ସନକ ମୈତ୍ରେୟେ କହିଲେ ।

ମୈତ୍ରେୟେ ବିଦୂରେ ଭାଷିଲେ । ୧୧ ।

ଏମନ୍ତେ ଭାଗବତ ଧର୍ମ ।

ଷଡ଼ ପ୍ରକାରେ ଏହି ମର୍ମ । ୧୨ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୩ ।

ସଂଶୟ ଫେଡ଼ ଭାବଗ୍ରାହୀ । ୧ ।

ପୂର୍ବେ ଯେ ଏକାକ୍ଷର ହେଲା ।

କେମନ୍ତେ ମୁଖରୁ କ୍ଷରିଲା । ୨ ।

ପୂର୍ବେ ବୋଲିଣ କେହୁ ପୁଣ ।

ଏକ ଅକ୍ଷର କେ ପ୍ରମାଣ । ୩ ।

ମୁଖରୁ କେମନ୍ତେ କ୍ଷରିଲା ।

ବାସୁକି ହସ୍ତରେ କେ ଦେଲା । ୪ ।

ଅନନ୍ତ କେ ଅବା ବୋଲାଇ ।

ବାସୁକି କାହାକୁଟି କହି । ୫ ।

ବ୍ରହ୍ମା ସେ କେହି ବୋଲି ଜାଣି ।

ନାରଦ କେ ଅଟଇ ପୁଣି । ୬ ।

ଶୁକ କେ ପୁଣ ବୋଲାଇଲେ । ୭ ।

ପରୀକ୍ଷ କାହାକୁଟି କହି ।

ସୁତଋଷିଟି କେ ବୋଲାଇ । ୮ ।

ସନକ କାହାକୁଟି କହି ।

ମଇତ୍ରେୟଟି କେ ବୋଲାଇ । ୯ ।

ବିଦୂର ପୁଣି କେ ଅଟଇ ।

ଫେଡ଼ି କହିବା ଯଦୁସାଇଁ । ୧୦ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ଦେଇ ମନ ।

କହିବା ତୋତେ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନ । ୧୧ ।

ପୂର୍ବେଟି ମହାଶୂନ୍ୟ ଜାଣ ।

ଅନନ୍ତ ଜ୍ୟୋତିଟି ପ୍ରମାଣ । ୧୨ ।

ଓଁ କାର ଏକାକ୍ଷର କହି ।

ଜ୍ୟୋତିରୁ ରକାର ଜନ୍ମଇଁ । ୧୩ ।

ରକାରୁ ପବନ କ୍ଷରଇ । ୧୪ ।

ନାମଟି ବ୍ରହ୍ମ ବୋଲାଇଲା ।

ଓଁ କାର ତହୁଁ ଜାତ ହେଲା । ୧୫ ।

ନାରଦ ତ୍ରିଗୁଣକୁ କହି ।

ଋକାର, ସେହି ଜନ୍ମ ହୋଇ । ୧୬ ।

ବ୍ୟାସଟି ଚୈତନ୍ୟ ପୁରୁଷ ।

ଓଁ କାର ତହୁଁ ଯେ ପ୍ରକାଶ । ୧୭ ।

ଶୁକ ଯେ ସୁଷୁମୁନା ଦ୍ୱାର ।

ରକାର ଠାରୁ ସେ ବାହାର । ୧୮ ।

ନାମଟି ପରୀକ୍ଷ ହୋଇଲା ।

ଓଁ କାରୁ ଶବଦ ହୋଇଲା । ୧୯ ।

ସୂତ୍ର ଯେ ସୁତଋଷି ଜାଣ ।

ସନକ ଶକ୍ତିଟି ପ୍ରମାଣ । ୨୦ ।

ବିଦୂର ଜ୍ଞାନଟି ବୋଲଇ । ୨୧ ।

ଶୂନ୍ୟରୁ ବିନ୍ଦୁ ଯେ ଖସିଲା ।

ଷଡ଼ ପ୍ରକାରେ ସେ ହୋଇଲା । ୨୨ ।

ଷଡ଼ ସମ୍ବାଦ ହୁଏ ଆସି ।

ମାତା ରଜରେ ଯାଇ ମିଶି । ୨୩ ।

ଭାବରୁ ଯାହା ସେ ସଂଭୂତ ।

ଏଣୁଟି ନାମ ଭାଗବତ । ୨୪ ।

ଷଡ଼ ପ୍ରକାରେ ସେ ଖସିଲା ।

ଷଡ଼ ସମ୍ବାଦ ବୋଲାଇଲା । ୨୫ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୨୬ ।

କଥାଏ ପଡ଼ିଲା ମୋ ମନ । ୧ ।

ଦ୍ୱାଦଶସ୍କନ୍ଧ କାହୁଁ ହୋଇ ।

ଏକଥା କହ ଭାବଗ୍ରାହୀ । ୨ ।

ଦ୍ୱାଦଶସ୍କନ୍ଧ ପଦ ଅଥ ।

ଫେଡ଼ି କହିବା ଜଗନ୍ନାଥ । ୩ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନଉବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ମନ ଦେଇ ।

କହିବା ଭୂଗୋଳକୁ ଫେଇ । ୪ ।

ପ୍ରଥମସ୍କନ୍ଧ ତାକୁ କହି ।

ଦ୍ୱିତୀୟସ୍କନ୍ଧ ଲଲାଟହିଁ । ୫ ।

ତୃତୀୟସ୍କନ୍ଧ କର୍ଣ୍ଣ କଲା ।

ଚତୁର୍ଥସ୍କନ୍ଧ ଚକ୍ଷୁହେଲା । ୬ ।

ଷଷ୍ଠସ୍କନ୍ଧ ଯେ ମୁଖ ପୁଣ । ୭ ।

ସପ୍ତମସ୍କନ୍ଧ କଣ୍ଠ କହି ।

ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧ ହୃଦ ହୋଇ । ୮ ।

ନବମସ୍କନ୍ଧ ନାଭି ପୁଣ ।

ଦଶମସ୍କନ୍ଧ ପଞ୍ଚପ୍ରାଣ । ୯ ।

ଏକାଦଶ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ କଲା ।

ଦ୍ୱାଦଶ ବାୟୁ ସୂତ୍ର ହେଲା । ୧୦ ।

ଦ୍ୱାଦଶସ୍କନ୍ଧ ଯେ ଏମନ୍ତେ ।

ଅର୍ଜୁନ କହିଲି ମୁଁ ତୋତେ । ୧୧ ।

ଅର୍ଜୁନ ଶୁଣି ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୨ ।

ଭୋ ନାଥ କହ ମୋତେ ଫେଇ । ୧ ।

ନିଗମକଳ୍ପତରୁ ଅର୍ଥ ।

ଫେଡ଼ି କହ ହେ ଜଗନ୍ନାଥ । ୨ ।

ନିଗମ ବୋଲି ଯେ କେମନ୍ତ ।

କିପାଁ ତାହାର ନାହିଁ ଅନ୍ତ । ୩ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ମନ ଦେଇ ।

କହିବି ଭୂଗୋଳକୁ ଫେଇ । ୪ ।

ନିଗମ ବୋଲି ଯାହା କହି ।

ମହାଶୂନ୍ୟଟି ସେ ଅଟଇ । ୫ ।

ବେଦ ଯହିଁକି ନ ଗମିଲା ।

ତେଣୁ ନିଗମ ନାମ ହେଲା । ୬ ।

ନିରାକାରଟି ରୂପ ହୋଇ । ୭ ।

ସେଠାରୁ ରସବିନ୍ଦୁ ଗଳି ।

ସେବୀଜ ରସୁ ଫଳ ଫଳି । ୮ ।

ଶୁକବୋଲିଣ ଯାହା କହି ।

ଶିଶୁ ଧାରଟି ସେ ଅଟଇ । ୯ ।

ବିନ୍ଦୁଟି ସେହି ବାଟେ କ୍ଷରି ।

ଏଣୁ ଏ ଶୁକମୁଖୁଁ ଝରି । ୧୦ ।

ବୀଜ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଖସି ।

ମାତା ରଜରେ ଯାଇଁ ମିଶି । ୧୧ ।

ଏ ରଜ ବୀଜକୁ ପିଅଇ ।

ଏଣୁଟି ଭାଗବତ ହୋଇ । ୧୨ ।

ଭାବରେ ଭାବ ଯହୁଁ କଲା ।

ତେଣୁଟି ଏ ଦେହ ପାଇଲା । ୧୩ ।

ଭବକୁ ଛାଡ଼ି ଭାବଧର । ୧୪ ।

ଭାବଟି ନାମ ରସ ଜାଣ ।

ପିଅ ହେ ସାଧୁ ସୁଜ୍ଞଜନ । ୧୫ ।

ଭବସାଗରେ ତୁମ୍ଭେ ପଡ଼ି ।

ନାମର ଭବକୂପେ ବୁଡ଼ି । ୧୬ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ ।। ୧୭

ସଂଶୟଚିତ୍ତେ ଭୟ କଲା । ୧ ।

ଶ୍ରୀଭାଗବତ ପଦ ଅର୍ଥ ।

ମୋତେ କହି ତା’ ତୋଷ ଚିତ୍ତ । ୨ ।

ନମଇଁ ନୃସିଂହ ଚରଣ ।

ଅନାଦି ପରମ କାରଣ । ୩ ।

ପରମ କାରଣ କିପାଇଁ ।

ଅନାଦି ପ୍ରଭୁ ଭାବଗ୍ରାହୀ । ୪ ।

ଏ ପଦ ଅର୍ଥ କହ ମୋତେ ।

ନମଇଁ ତୋର ପାଦାଗ୍ରତେ । ୫ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ - ଅର୍ଜୁନ ବଚନେ ମୁରାରି ।

କହନ୍ତି ଭୂଗୋଳ ବିସ୍ତାରି । ୬ ।

ତୋତେ କହିବା ତତ୍ତ୍ୱ ଗାଥା । ୭ ।

ଅବ୍ୟକ୍ତରୂପ ଭଗବାନ ।

ମୋ ତହୁଁ ସୃଷ୍ଟି ନୋହେ ଭିନ୍ନ । ୮ ।

ଅନାଦି ରାଧା କେ ବୋଲାଇ ।

ରାଧାଙ୍କ କାରଣ ଅଟଇ । ୯ ।

ରାଆ ଅକ୍ଷରେ ସେ ଯୁଗଳ ।

ରାଆରେ ମଅଟି ବିହାର । ୧୦ ।

ଏ ପଦ ଅର୍ଥର ସନ୍ଦେଶ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୧ ।

ନଅ ଯେ ଅର୍ଦ୍ଧମାତ୍ରା ଜାଣ । ୭ ।

ସିଇରୁ ସୂକ୍ଷ୍ମମୁନା ଜାତ ।

ହଅରୁ କ୍ଷରୁଛି ଜଗତ । ୮ ।

ଚଅରୁ ଚରାଚର ହେଲା ।

ରଅଟି ଶରୀରେ ରହିଲା । ୯ ।

ଣଅ ଅକ୍ଷର ମହାଶୂନ୍ୟ ।

ଅନ୍ତେ ହୋଇବ ତହିଁ ଲୀନ । ୧୦ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୧୧ ।

ପଡ଼ଇ କୃଷ୍ଣର ପୟରେ । ୧ ।

ହେ କୃଷ୍ଣ ଜୀବନ ମୋହର ।

ତୋ ନାମ ସଂସାରରେ ସାର । ୨ ।

ଅନାଦି ପ୍ରଭୁ ଭାବଗ୍ରାହୀ ।

ପରମ କାରଣ କିମ୍ପାଇଁ । ୩ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁଉବାଚ - କହନ୍ତି କମଳ ଲୋଚନ ।

ଶୁଣ ହୋ ଭକତ ଅର୍ଜୁନ । ୪ ।

ଅନାଦି ଅର୍ଦ୍ଧମାତ୍ରା କହି ।

ପ୍ରକୃତି ଭାବ ସେ ଅଟଇ । ୫ ।

ପ୍ରଳୟେ ପରମେ ମିଶନ୍ତି ।

ଜୀବକୁ କାରଣ କରନ୍ତି । ୬ ।

ପରମ କାରଣ ସେ କଲା । ୭ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୮ ।

କଥାଏ ପଚାରିବି ମୁହିଁ । ୧ ।

ଲୀଳାବିଧୃତ କଳେବର ।

ଦେବ ମାନବେ ଅଗୋଚର । ୨ ।

ଏ ଜ୍ଞାନ କହ ଭାବଗ୍ରାହୀ ।

ଶୁଣିଲେ ପ୍ରତେ ଯିବି ମୁହିଁ । ୩ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - କହନ୍ତି କମଳାର ବର ।

ମୁଁ ଥାଇ ସକଳ ଶରୀର । ୪ ।

ଘଟରେ ଲୀଳା କରୁଥାଇ ।

ଘଟ ଛାଡ଼ିଲେ ଶୂନ୍ୟେ ଯାଇ । ୫ ।

ଘଟରୁ ପ୍ରାଣ ଛାଡ଼ିଯାଇ ।

ତାହାକୁ କେହି ନ ଦେଖଇ । ୬ ।

ଦେବ ମନୁଷ୍ୟ ନ ଜାଣିଲା । ୭ ।

ମେଘେ ବିଜୁଳି ଯେହ୍ନେ ମାରେ ।

ମାରିଣ କେଉଁଦିଗେ ଚଳେ । ୮ ।

ବିଜୁଳି ପ୍ରାୟେ ଦେହୁ ଯାଇ ।

ଦେବ ମାନବେ ନ ଦେଖଇ । ୯ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୧୦ ।

ଭକତଜନ ଦୁଃଖନାଶେ । ୧ ।

କେମନ୍ତେ କରୁଣା ସେ କଲେ ।

ଭକତ ଦୁଃଖକୁ ନାଶିଲେ । ୨ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ଦୟାନିଧି ।

ମୋ ଶିର ତୁମ୍ଭ ପାଦେ ବନ୍ଦି । ୩ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ହେତୁ ମନେ ।

କହିବା ଭୂଗୋଳ ବିଧାନେ । ୪ ।

ଜୀବଟି ଭକତ ଅଟଇ ।

ପ୍ରଳୟ ଜଳେ ଦୁଃଖ ପାଇ । ୫ ।

ବେଗେ ଛାଡ଼ିଲେ ପିଣ୍ଡୁ ଜୀବ ।

ଏମନ୍ତେ ପାଇ ଦୁଃଖଭାବ । ୬ ।

ପ୍ରଭୁଙ୍କ କରୁଣା ହୁଅଇ । ୭ ।

ଜୀବ ପରମ ବେନି ମିଶେ ।

ଭକତଜନ ଦୁଃଖନାଶେ । ୮ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ସେ ବ୍ରହ୍ମପାଦେ ମୋର ଅଶ । ୯ ।

ଶ୍ରୀଭଗବତ ଏକାଦଶ । ୧ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ମୋତେ ଫେଇ ।

ନମଇଁ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଗୋସାଇଁ । ୨ ।

ହରି ଚରଣୁ ପ୍ରକାଶିଲା ।

ଶ୍ରୀ ଭାଗବତ ବୋଲାଇଲା । ୩ ।

ଏକଥା କହ ଦଇତାରି ।

ଶୁଣିଲେ ମୁଁ ଯିବି ନିସ୍ତରି । ୪ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ମହାରଥା ।

ତୋତେ କହିବା ତତ୍ତ୍ୱକଥା । ୫ ।

ସେ ହରି ଶୂନ୍ୟବ୍ରହ୍ମ ଜ୍ୟୋତି ।

ତା ପାଦୁ ବିନ୍ଦୁ ଉତପତ୍ତି । ୬ ।

ରଜୋ ବୀଜରେ ଏକ ହେଲା । ୭ ।

ରଜୋ ବୀଜକୁ ଭାଗକଲା ।

ତେଣୁଟି ଭାଗବତ ହେଲା । ୮ ।

ରଜୋ ବୀଜରୁ ଏକ ପାଦ ।

ଜନ୍ମିଲେ ଏକାଦଶସ୍କନ୍ଧ । ୯ ।

ଶ୍ରୀଭାଗବତ ଏକାଦଶ ।

ତେଣୁ ଏ ହୋଇଲା ପ୍ରକାଶ ।।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୧୦ ।

କଥାଏ ମନେ ପଡ଼ିଲଇଁ । ୧ ।

ସାଧୁ ସଙ୍ଗମେ ଗଙ୍ଗାତୀରେ ।

ଶୁକ ଚରଣ ଧରି କରେ । ୨ ।

ଆନନ୍ଦେ ଅଶ୍ରୁପାତ କଲା ।

ମୁନିଙ୍କ ଚରଣେ ନମିଲା । ୩ ।

ସାଧୁ ଯେ କେଉଁଠାରେ ଥିଲେ ।

ଗଙ୍ଗାତୀରରେ ସଙ୍ଗ କଲେ । ୪ ।

ଶୁକ ଚରଣକୁ ଧଇଲେ ।

ନୟନୁ ଅଶ୍ରୁପାତ କଲେ । ୫ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ଭଗବାନ ।

ନମଇ ତୁମ୍ଭର ଚରଣ । ୬ ।

ବୋଲନ୍ତି ଶୁଣ ଫାଲଗୁନି । ୭ ।

ଡାହାଣ ନାସାର ଯେ ବାଇ ।

ଗଙ୍ଗା ବୋଲିଣ ତାକୁ କହି । ୮ ।

ସୁଷୁମୁନା ଯେ ସେହି ଜାଣ ।

ମନ ପବନ ଯେ ଚରଣ । ୯ ।

ମନ ପବନ ଏକ ହୋଇ ।

ଟେକିବ ଶିଶୁଧରେ ନେଇ । ୧୦ ।

ଶୁକଚରଣକୁ ଧଇଲା ।

ପଶ୍ଚିମ ଦୃଷ୍ଟି ପୂର୍ବେ ଦେଲା । ୧୧ ।

ଶୂନ୍ୟରେ ଦୃଷ୍ଟି ଯେ ରହିଲା ।

ନୟନୁ ଅଶ୍ର ପାତ କଲା । ୧୨ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳରେ ବହି । ୧୩ ।

ସେ ଧାରେ ନିତ୍ୟେକରି ଆଶ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୪ ।

କଥାଏ ପଚାରିବି ମୁହିଁ । ୧ ।

ଦେବଙ୍କ ବ୍ୟାକୁଳେ ମୁରାରି ।

ମଞ୍ଚେ ମନୁଷ୍ୟ ଦେହ ଧରି । ୨ ।

ଦୁର୍ଜନଗଣ ନାଶ କଲେ ।

ଅବନୀ ଭାରା ଉଶ୍ୱାସିଲେ । ୩ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ଭଗବାନ ।

ନମଇଁ ତୁମ୍ଭର ଚରଣ । ୪ ।

ଭଗବାନ ଉବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ବୀରମଣି ।

କହିବା ଭାଗବତ ବାଣୀ । ୫ ।

ଅବନୀ ଦେହକୁ ଯେ କହି ।

ପ୍ରକୃତି ଯହିଁ ବଶ ହୋଇ । ୬ ।

ଏ ଆତ୍ମା ଯାଉ ନିଜପୁରୀ । ୭ ।

ଜୀବ ପରମ ଶୂନ୍ୟେ ଚଳେ ।

ଅବନୀ ଭାରା ଉଶ୍ୱାସିଲେ । ୮ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ-ଭୁଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୯ ।

କହଇ କୃଷ୍ଣ ପାଦେ ପଡ଼ି । ୧ ।

ଭୀମକୁ ବିଷଲଡ଼ୁ ଦେଇ ।

ଜତୁର ଘରେ ଅଗ୍ନି ଦାହି । ୨ ।

ଏ ଆଦି ଯେତେ କର୍ମମାନ ।

ପାଣ୍ଡବେ କଲା ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ । ୩ ।

ସଙ୍ଗତେ ପାଞ୍ଚଭାଇ ଘେନି ।

ନାଶିଲେ ସେ କୁରୁ ସଇନି । ୪ ।

ଭୀମ କେ ଦେହେ ବୋଲାଇଲା ।

କେ ତାକୁ ବିଷଲଡ଼ୁ ଦେଲା । ୫ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ଭଗବାନ ।

ନମଇଁ ତୁମ୍ଭର ଚରଣ । ୬ ।

କହନ୍ତି ଭୁଗୋଳ ବିସ୍ତାରି । ୭ ।

ପବନ ଭୀମ ବୋଲାଇଲା ।

ଦେହକୁ ଜଉଘର କଲା । ୮ ।

ବିଷ ଲଡ଼ୁଟି ସ୍ତିରୀ ଜାଣ ।

ଏକଥା ଅଟଇ ପ୍ରମାଣ । ୯ ।

ମନଟି ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ହେଲା ।

କାମ ଅଗ୍ନିରେ ଜାଳିଦେଲା ୧୦ ।

ପଞ୍ଚପାଣ୍ଡବ ପଞ୍ଚଭୂତ ।

ସଙ୍ଗତେ ଘେନି ଜଗନ୍ନାଥ । ୧୧ ।

କୁରୁବଳକୁ ନାଶ କରି ।

ପାଣ୍ଡବ ବଂଶ ଯା’ନ୍ତି ତରି । ୧୨ ।

ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନର ଯେତେ ସୈନ୍ୟ ।

ପାଣ୍ଡବବଳ ଶତେଗୁଣ । ୧୩ ।

ସତ୍ତ୍ୱଗୁଣରେ ତରିଯାନ୍ତି । ୧୪ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୨୫ ।

ଶୁଣ ହେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡଠାକୁର । ୧।

ଯେସନେ ବନେ ବାଂଶେବାଂଶେ

ଅନଳ ଉପୁଜେ ଘରଷେ । ୨।

ବନରେ ବାଂଶ କେ ହୋଇଲା ।

ଘଷନ୍ତେ ଅଗ୍ନିଜାତ ହେଲା । ୩ ।

ସେ ବନୁ ଅଗ୍ନି ଜାତ ହୋଇ ।

ପୁଣି ସେ ବନକୁ ଦହଇ । ୪ ।

ସଂଶୟ ଫେଡ଼ି ମୋତେ କହ ।

ଶୁଣି ମୋ ସ୍ଥିରହେଉ ଦେହ । ୫ ।

ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଉବାଚ - କହନ୍ତି କମଳଲୋଚନ ।

ଶୁଣ ହେ ପାଣ୍ଡବ ଅର୍ଜୁନ । ୬ ।

ପବନ ବାଂଶ ସେ ବୋଲାଇ । ୭ ।

ପରମ ମୁଖୁଁ ଅଗ୍ନି ଜାତ ।

ଜୀବକୁ ପୋଡ଼ଇ ତ୍ୱରିତ । ୮ ।

ଏ ବନୁ ଅଗ୍ନି ଜାତ ହେଲା ।

ଦହନ କରିଣ ଲିଭିଲା । ୯ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୦ ।

କଥାଏ ମୋତେ ଆଜ୍ଞା ହେଉ । ୧ ।

ବିପ୍ରେ ଯେ ଶ୍ରମରେ ଗମନ୍ତେ ।

ମିଳିଲେ ପୁଣ୍ଡରୀକ ତୀର୍ଥେ । ୨ ।

ସମସ୍ତେ ତୀର୍ଥେ ଯାଇ ମିଳି ।

ରଙ୍ଗେ ସେକଲେ ନାନା କେଳି । ୩ ।

ସେ ବିପ୍ରଗଣେ କାହିଁ ଥିଲେ ।

କୃଷ୍ଣଦର୍ଶନେ ସେ ଗମିଲେ । ୪ ।

ସେ ପୁଣ୍ଡରୀକ ତୀର୍ଥକେହୁ ।

କି ରୂପେ କେଳି କଲେ ସେହୁ । ୫ ।

ସଂକ୍ଷେପ କରି ମୋତେ କହ ।

ଶୁଣିଲେ ଛାଡ଼ିବ ସନ୍ଦେହ । ୬ ।

କହିବା ଭୂଗୋଳକୁ ପୁଣି । ୭ ।

ପରମବ୍ରହ୍ମ ବୀଜ ଖସି ।

ପଞ୍ଚଭୂତ ହିଁ ତହିଁ ମିଶି । ୮ ।

ବିପ୍ରଗଣ ଯେ ବୋଲାଇଲେ ।

ସମସ୍ତେ ସେ ତୀର୍ଥେ ମିଳିଲେ । ୮ ।

ପୁଣ୍ଡରୀକ ଯେ ତୀର୍ଥ ଦେହୀ ।

ମାତାର ପଦ୍ମ ସେ ଅଟଇ । ୧୦ ।

ଅର୍ଜୁନ ଯୋଡ଼ି କରତଳ ।

ନୟନୁ ବହେ ଅଶ୍ରୁଜଳ । ୧୧ ।

ଶାମ୍ବକୁ ନାରୀ ବେଶ କରି ।

ଉଦରେ ଲୌହପାତ୍ର ଭରି । ୧୨ ।

ଶାମ୍ବ ବୋଲିଣ କେ ଅଟଇ ।

ସେ ଲୌହ ପାତ୍ର କେ ହୁଅଇ । ୧୩ ।

ଯାଦବ କୁଳ ନାଶ କଲା । ୧୪ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ଭାବଗ୍ରାହୀ ।

ଶୁଣିଣ ନିସ୍ତରିବି ମୁହିଁ ।୧୫।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ବଚନେ ମୁରାରି ।

କହନ୍ତି ଭୂଗୋଳ ବିସ୍ତାରି । ୧୬ ।

ଶାମ୍ବ ଯେ ମନ ତା’ର ଜାଣ ।

ଜୀବଟି ଲୌହ ପରିମାଣ । ୧୭ ।

କାଳକୁ ପାତ୍ର ବୋଲି କହି ।

ରଜୋ ଭାବଟି ସେ ଅଟଇ । ୧୮ ।

ଜଳଟି ଲୌହପାତ୍ର ହେଲା ।

ଜୀବ ଆତ୍ମାକୁ ନାଶ କଲା । ୧୯ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ-ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୨୦ ।

କଥାଏ ମନେ ପଡ଼ିଲଇଁ । ୧ ।

ସେ ଶାମ୍ବ ମୁନିଙ୍କି ଦେଖିଲା ।

ମୁନି ତାହାଙ୍କୁ ଶାପ ଦେଲା । ୨ ।

ପୁଣି ସେ ପୁତ୍ର ଚଳିଗଲେ ।

ଉଗ୍ରସେନକୁ ଯେ କହିଲେ । ୩ ।

ମୁନିଙ୍କ ଶାପୁଁ ଲୌହ ଜାତ ।

ଜାଣିବି କାହୁଁ ଏ ତଦନ୍ତ । ୪ ।

ମୁନି ଯେ କେହୁ ବୋଲାଇଲା ।

ଉଗ୍ରସେନ ସେ କେହୁ ହେଲା । ୫ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣି ଅର୍ଜ୍ଜୁନର ବଚନ ।

କହନ୍ତି ଦେବକୀ ନନ୍ଦନ । ୬ ।

ଋଷି ସେ ଜଗତେ ବୋଲାଇ । ୭ ।

ଜୀବକୁ ସେହି ଜାତ କଲା ।

ଧର୍ମରେ ପାଳିବ ବୋଇଲା । ୮।

ପୃଥ୍ୱୀରେ ପଡ଼ି ପାଶୋରିଲା ।

ଅକର୍ମ କର୍ମ ସେହୁ କଲା । ୯ ।

ସ୍ତିରୀ ସଙ୍ଗମେ ନିତ୍ୟେ ପଡ଼ି ।

ସୁକର୍ମମାନ ଦେଲା ଛାଡ଼ି । ୧୦ ।

ପରମ ପିତା ବୋଲାଇଲା ।

ଜୀବ ଅକର୍ମରେ ବଢ଼ିଲା । ୧୧ ।

ଯହୁଁ ନ କଲା ପିତାବାକ୍ୟ ।

ତହୁଁ ପାଇଲା ବ୍ରହ୍ମଶାପ । ୧୨ ।

ବ୍ରହ୍ମକୁ ଯହୁଁ ନାଶ କଲା ।

ଏଣୁ ଅନଳେ ଝାସ ଦେଲା । ୧୩ ।

ଅର୍ଜୁନେ କହେ ଭାବଗ୍ରାହୀ । ୧୪ ।

ପ୍ରକୃତ ଗୁଣ କୃଷ୍ଣସୁତ ।

ମୂଷଳବୋଲିନିଜ ତତ୍ତ୍ୱ । ୧୫ ।

ଚୈତନ୍ୟ ଉଗ୍ରସେନ କହି ।

ଶୁଣ ତୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଭାଇ । ୧୬ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୭ ।

ମୁଁ ତୁମ୍ଭ ଚରଣେ ଶରଣ । ୧ ।

ଅନେକ ଦିନ ଘଷି ରୋଷେ ।

ଅଳପ ରହେ ଅବଶେଷେ । ୨ ।

ନ ପାରି ପକାଇଲେ ଜଳେ ।

ମୀନ ଗିଳିଲା ତାହାବଳେ । ୩ ।

ଲୌହ ବୋଲିଣ କାହୁଁ ହେଲା ।

ଜଳ ବୋଲି କେ ବୋଲାଇଲା । ୪ ।

ସେ ଜଳେ ମୀନ ରହିଥିଲା ।

ଆହାର ବୋଲି ଗିଳିଦେଲା । ୫ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ଗୋପୀନାଥ ।

ଶୁଣି ମୋ ସ୍ଥିର ହେଉ ଚିତ୍ତ । ୬ ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ଦେଇ ମନ । ୭ ।

ଜୀବଟି ଲୌହ ବୋଲି କହି ।

ପବିତ୍ର ଜଳ ସେ ବୋଲାଇ । ୮ ।

ପବନ ବଳେ ସେ ଚଳଇ ।

ସେବିନ୍ଦୁ ଜଳରେ ପଡ଼ଇ । ୯ ।

ମୀନଟି ମାତା ରଜ ହେଲା ।

ଘୋର ଜଳ ସେ ବୋଲାଇଲା । ୧୦ ।

ରଜରେ ବୀର୍ଯ୍ୟ ସେ ପଡ଼ିଲା ।

ସେ ରଜ ବୀର୍ଯ୍ୟକୁ ଗିଳିଲା । ୧୧ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୨ ।

ସଂଶୟ ଚିତ୍ତେ ସେ ପୁଚ୍ଛିଲା । ୧ ।

ଚରନ୍ତେ ସମୁଦ୍ରର ଜଳେ ।

ଜାଲେ ପଡ଼ିଲା ରାତ୍ରକାଳେ । ୨ ।

ତୀକ୍ଷଣ୍‌ତ୍ରିଶିରା ସେ ହୋଇଲା ।

ଯାଦବକୁଳ ନାଶକଲା । ୩ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ଭଗବାନ ।

ନମଇଁ ତୁମ୍ଭର ଚରଣ । ୪ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ମନଦେଇ ।

କହିବା ଭୂଗୋଳକୁ ଫେଇ । ୫ ।

ସମୁଦ୍ର ମାତା ପଦ୍ମ ହେଲା ।

ତହିଁରେ ମୀନ ଚରୁଥିଲା । ୭ ।

ଜାଲ ବୋଲନ୍ତେ ମାୟା ହୋଇ । ୮ ।

ବନ ବୋଲନ୍ତେ ଦେହ ଜାଣ ।

ତୀକ୍ଷ୍‌ଣ ତ୍ରିଶିରାଟି ତ୍ରିଗୁଣ । ୯ ।

ରଜୋଶୁଣରେ ଯେ ପଡ଼ିଲା ।

ଏଣୁଟି ଜୀବ ନାଶଗଲା । ୧୦ ।

ମାତା ଗର୍ଭରେ ଯେତେ ଦିନ ।

ଦିବସ ହୋଇଥାଇ ପୁଣ । ୧୧ ।

ପୃଥ୍ୱୀରେ ଯେଣୁ ସେ ପଡ଼ିଲା ।

କାଳରାତ୍ରି ଯେ ଆକର୍ଷିଲା । ୧୨ ।

ଧୀବର କାମ ଜାଲ ହୋଇ ।

ସେ କାମ କାଳ ଯେ ବୋଲାଇ । ୧୩ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୪ ।

କହଇ ପ୍ରଭୁ ପାଦେ ପଡ଼ି । ୧ ।

ଯେ ଲୌହ ଚୂର୍ଣ୍ଣ ପଡ଼ି ଜଳେ ।

ଭାସିଲା ସମୁଦ୍ର କଲ୍ଲୋଳେ । ୨ ।

ତୀରେ ଲଗାନ୍ତେ ଲୌହଚୂର୍ଣ୍ଣ ।

ଜନ୍ମିଲା ଏରକାର ବନ । ୩ ।

ଏ କଥା କହ ଦଇତ୍ୟାରି ।

ଶୁଣିଲେ ଯିବି ମୁଁ ନିସ୍ତରି । ୪ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଜଳ ଯେ ମାତାପଦ କହି ।

ଚୂର୍ଣ୍ଣ ଯେ ପିତାବୀଜ ହୋଇ । ୫ ।

ରଜରେ ବୀଜ ଯେ ପଡ଼ିଲା ।

ଅନେକ ଦିନ ଭାସୁଥିଲା । ୬ ।

ସେଠାରୁ ଶରୀର ବହଇ । ୭ ।

ତ୍ରିଗୁଣ ଭାବ ଆଚରିଲା ।

ଏଣୁ ଏ ଜୀବ ନାଶ ଗଲା । ୮ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ-ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୯ ।

କହଇ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଛାମୁର । ୧ ।

ଅଦ୍ଭୁତ ଦ୍ୱାରକା ନଗରେ ।

ଘୋର ଉତ୍ପାତ ଭୟଙ୍କରେ । ୨ ।

ଗୋବିନ୍ଦ ଭୁଜଦଣ୍ଡ ବଳେ ।

ଯାଦବେ ଥାନ୍ତି ସୁଖଭୋଳେ । ୩ ।

ଏଜୀବ କେମନ୍ତେ ନିସ୍ତରେ ।

କହବେ ହେପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀମୁଖରେ । ୪ ।

ଦ୍ୱାରକାଭୁବନ କେ କହି ।

ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରି କର ଫେଇ । ୫ ।

ଗୋବିନ୍ଦ ଭୁଜଦଣ୍ଡ କେହି ।

ଯାଦବ କୁଳେ ସୁଖେ ରହି । ୬ ।

ମୋ ପାପ କର ବିମୋଚନ । ୭ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ଚିତ୍ତ ଦେଇ ।

କହିବା ଭାଗବତ ଫେଇ । ୮ ।

ଦ୍ୱାରକା ବୋଲି ଯେଉଁ ସ୍ଥାନ ।

ମାତାର ପଦ୍ମ ବୋଲି ଜାଣ । ୯ ।

ରଜରେ ବିନ୍ଦୁ ଯେ ମିଶଇ ।

ପବନ ଭୁଜଦଣ୍ଡ କହି । ୧୦ ।

ଜୀବର ପ୍ରକୃତି ଯେ ଜାଣ ।

ଜାତ ହୁଅଇ ତହିଁ ପୁଣ । ୧୧ ।

ପଦ୍ମରେ ସୁଖେ ବିହରିଲା ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡଭୂଗୋଳ କହିଲା । ୧୨ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡଭୂଗୋଳ ରସ । ୧୩ ।

ଅନଳେ ଶିରେ କର ଦେଇ । ୧ ।

ପୂର୍ବେ ଯେ ବିଦେହ ମଣ୍ଡଳେ ।

ନିମି ରାଜାର ଯଜ୍ଞ ଶାଳେ । ୨ ।

ଦିବ୍ୟପୁରୁଷ ନବଋଷି ।

ମିଳିଲେ ଯଜ୍ଞଶାଳେ ଆସି । ୩ ।

ଏ ଅର୍ଥ ଫେଡ଼ି ମୋତେ କହ ।

ଶୁଣିଲେ ଫିଟିବ ସନ୍ଦେହ । ୪ ।

ନିମି ରାଜାଟି କେ ହୋଇଲା ।

କେମନ୍ତେ ଯଜ୍ଞଶାଳ କଲା । ୫ ।

ସେ ନବଋଷି କେ କେ କହ ।

କହିଲେ ଫିଟିବ ସନ୍ଦେହ । ୬ ।

ତୋତେ କହିବା ସେହି କଥା । ୭ ।

ମାତାର ପଦ୍ମ ପୂର୍ବେ କହି ।

ବିଦେହ ରାଜା ଜୀବ ହୋଇ । ୮ ।

ନିମି ରାଜାଟି ସେ ଅଟଇ ।

ଯଜ୍ଞଶାଳଟି ପଦ୍ମ ବହି । ୯ ।

ରଜରେ ବୀଜ ଯୁକ୍ତ ହେଲା ।

ସେ ମହା ବୀଜ ବୋଲାଇଲା । ୧୦ ।

ଏ ନବ ଋଷି ନବ ଦ୍ୱାର ।

ମନ ଚୈତନ୍ୟ ଜ୍ଞାନ ସାର । ୧୧ ।

ଏହାକୁ ନବଋଷି କହି ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ମନ ଦେଇ । ୧୨ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ସେ ନବ ମୁନି ପାଦେ ଆଶ । ୧୩ ।

ବିପ୍ରଙ୍କ ସଙ୍ଗତେ ଉଠିଲା । ୧ ।

ଆନନ୍ଦ ମନେ ନୃପବର ।

ପୂଜିଲା ମୁନିଙ୍କ ପୟର । ୨ ।

ଅଗ୍ନି କେ କୁଣ୍ଡ କେ ହୋଇଲା ।

କେମନ୍ତେ ସଙ୍ଗତେ ଉଠିଲା । ୩ ।

ବିପ୍ରଗଣଟି କେ ବୋଲାଇ ।

ନୃପତି କେ ଅବା ଅଟଇ । ୪ ।

ମନ ସଙ୍ଗରୁ ଯେ ଖସିଲା ।

ପଦ୍ମ ମଧ୍ୟରେ ବିହରିଲା । ୫ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ଭଗବାନ ।

ମୁଁ ତୁମ୍ଭ ଚରଣେ ଶରଣ । ୬ ।

ଶୁଣ ହେ ବୀର ଧନୁର୍ଦ୍ଧର । ୭ ।

ମନ ସଙ୍ଗରେ ଯେ ଖସିଲା ।

ପଦ୍ମ ମଧ୍ୟରେ ବିହରିଲା । ୮ ।

ବୀଜ ଯେ ରଜଟି ପ୍ରମାଣ ।

ତୋ ହୃଦେ ଗଣ୍ଠି କରି ଘେନ । ୯ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ସେ ଅଗ୍ନିକୁଣ୍ଡେ ମୋର ଆଶ । ୧୦ ।

ପଡ଼ଇ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପାଦେ । ୧ ।

କୃଷ୍ଣର ପାଦ ନଖପନ୍ତି ।

ଚନ୍ଦ୍ରକିରଣ ପ୍ରାୟେ ଜ୍ୟୋତି । ୨ ।

କୃଷ୍ଣର ପାଦ କେ ହୋଇଲା ।

ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରାୟେକ ଝଟକିଲା । ୩ ।

ଏ ଅର୍ଥ ଫେଡ଼ି ମୋତେ କହ ।

ମନରୁ ଫେଡ଼ ମୋ ସନ୍ଦେହ । ୪ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ - କହନ୍ତି କମଳ ଲୋଚନ ।

ଶୁଣ ଭକତ ଦେଇ ମନ । ୫ ।

କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଅଟେ ଶୂନ୍ୟେ ବାସ ।

ଜ୍ୟୋତି ରୂପରେ ସେ ପ୍ରକାଶ । ୬ ।

ସେ ପାଦେ ଦିଶେ ନଖପନ୍ତି । ୭ ।

ସେଠାରୁ ବିନ୍ଦୁ ପାଦୁ ଖସି ।

ଚନ୍ଦ୍ରକିରଣ ପ୍ରାୟେଦିଶି । ୮ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ସେ ବ୍ରହ୍ମ ପାଦେ ଦେଇ ଆଶ । ୯ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ-ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୦ ।

ମୁଁ ତୁମ୍ଭ ଚରଣେ ପୁଚ୍ଛଇ । ୧ ।

ଈଶ୍ୱର ତେଜ ଅନ୍ତରାଳ ।

ତକ୍ଷଣେ ଉପୁଜିଲା କାଳ । ୨ ।

କାଳସ୍ୱରୂପ ଜାତ ହେଲା ।

ବିଷ୍ଣୁର ମାୟା ନ ପଡ଼ିଲା । ୩ ।

କେମନ୍ତେ ଅନ୍ତରାଳ ହେଲା ।

କାଳକୁ କେବା ଜାତ କଲା । ୪ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ମୋତେ ଫେଡ଼ି ।

ପୁଚ୍ଛଇ ତୁମ୍ଭ ପାଦେ ପଡ଼ି । ୫ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ଦେଇ ଚିତ୍ତ ।

ତୋତେ କହିବା ଭାଗବତ । ୬ ।

ଜ୍ୟୋତି ରୂପରେ ସେ ବିହରି । ୭ ।

ତା ଦେହୁ ବିନ୍ଦୁ ଉଛୁଳିଲା ।

ଅନ୍ତରାଳରେ ସେ ପଶିଲା । ୮ ।

କାଳଟି ଅର୍ଦ୍ଧମାତ୍ରା କହି ।

କାଳରୁ ଜୀବ ଆତ୍ମା ହୋଇ । ୯ ।

ସତ୍ତ୍ୱ ଗୁଣରେ ସେ ପାଳଇ ।

କାଳ ରୂପରେ ସଂହାରଇ । ୧୦ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୧୧ ।

ଶିରେଯୋଡ଼ଇ ବେନି ହସ୍ତ । ୧ ।

ଯେସନେ ଜଳବିମ୍ବ ଜଳେ ।

ରୂପ ପ୍ରକାଶେ ବାୟୁ ବଳେ । ୨ ।

କେମନ୍ତେ ଜଳବିମ୍ବ ହେଲା ।

ବାୟୁରେ ପ୍ରକାଶ ହୋଇଲା । ୩ ।

ବିରାଟ ପୁରୁଷ ଯେ କହି ।

ସେଠାରେ ପ୍ରକାଶ ହୁଅଇ । ୪ ।

ଭକତ ବନ୍ଧୁ ତୁମ୍ଭେ ହରି ।

କହିବ ଭୂଗୋଳ ବିସ୍ତାରି । ୫ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ହୋଇ ତୋଷ ।

ତୋ ଆଗେ କରିବ ପ୍ରକାଶ । ୬ ।

ବୀଜଟି ବିନ୍ଦୁ ସେ ବୋଲାଇ । ୭ ।

ବାୟୁବଳରେ ଜାତ ହୋଇ ।

ବିରାଟ ଜ୍ୟୋତିରୂପେ ଥାଇ । ୮ ।

ରଜୋବୀଜର ମଧ୍ୟେ ମୁହିଁ ।

ବିରାଟ ରୂପେ ଥିଲି ରହି । ୯ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୦ ।

କଥାଏ ପଚାରିବି ମୁହିଁ । ୧ ।

ଦ୍ୱାଦଶ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଶୂନ୍ୟେ ରହେ ।

ତିନି ଭୁବନ ତେଜେ ଦହେ । ୨ ।

ଅଗ୍ନି ଯେ କାହୁଁ ଜାତ ହେଲା ।

ପାତାଳ ସମସ୍ତ ଦହିଲା । ୩ ।

ଦହିଣ ଗଗନେ ମିଳଇ ।

ଧାରାବରଷେ ଘୋର ବାଇ । ୪ ।

ହସ୍ତୀଶୁଣ୍ଢଟି କେ ହୋଇଲା ।

ଧାରା କେମନ୍ତେ ବରଷିଲା । ୫ ।

ଦ୍ୱାଦଶ ସୂର୍ଯ୍ୟଟି କେମନ୍ତେ ।

ଫେଡ଼ି କହିବ ଜଗନ୍ନାଥେ । ୬ ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ସାଧୁଚେତା । ୭ ।

ଦ୍ୱାଦଶ ଅଙ୍ଗୁଳି ପବନ ।

ଦ୍ୱାଦଶ ସୂର୍ଯ୍ୟ ବୋଲି ଜାଣ । ୮ ।

ନାସାର ଅଗ୍ରେ ସେ ବସଇ ।

ତା ମୁଖୁଁ ଅଗ୍ନି ଜାତ ହୋଇ । ୯ ।

ପାଦହୃଦୟ ଶିର କହି ।

ଏ ତିନି ଭୁବନ ଦହଇ । ୧୦ ।

ପବନ ମେଘମାଳ ହେଲା ।

ଗଗନ କପାଳକୁ କଲା । ୧୧ ।

ଶରୀରୁ ପବନ ଛାଡ଼ଇ ।

ସେଠାରେ ପ୍ରବେଶ ହୁଅଇ । ୧୨ ।

ଅନନ୍ତ ଜ୍ୟୋତି ରୂପଜାଣ ।

ସେଠାରୁ ଅଗ୍ନି ଜାତ ପୁଣ । ୧୩ ।

ଶରୀର ପାତାଳ ପୋଡ଼ନ୍ତି । ୧୪ ।

ସମ୍ବର୍ତ୍ତମେଘସନ୍ନିପାତ ।

ଜଳ ବରଷେ ନିରିଘାତ । ୧୫ ।

କାଳ ବିକାଳ ବେନି ଧାରା ।

ଛାଡ଼ନ୍ତି ଯେହ୍ନେ ଜଳ ଧାରା । ୧୬ ।

ଉଲଟ ପବନ ପ୍ରଖର ।

ହସ୍ତୀ ଶୁଣ୍ଢ ଯେ ନାମ ତା’ର । ୧୭ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୮ ।

ସଂଶୟ ଚିତ୍ତେ ପଚାରଇ । ୧ ।

ଜଳ ବହୁଳେ ସୃଷ୍ଟି ନାଶ ।

ତା’ ଦେଖି ବିରାଟ ପୁରୁଷ । ୨ ।

ତକ୍ଷଣେ ଛାଡ଼ି ତ୍ରିଭୁବନ ।

ବ୍ରହ୍ମଶରୀରେ ହେଲେ ଲୀନ । ୩ ।

ତିନି ଭୁବନ ସେ ଛାଡ଼ିଲେ ।

କେମନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମରେ ମିଳିଲେ । ୪ ।

କେହ୍ନେ ପ୍ରଳୟୁ ନ ସହିଲା ।

ମହତ ଦେହେ ବିସ୍ତାରିଲା । ୫ ।

ପ୍ରଳୟ କେମନ୍ତେ ବିସ୍ତାରି ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଦିଏ ଧ୍ୱଂସ କରି । ୬ ।

ବିରାଟ ପୁରୁଷଟି କେହି । ୭ ।

କେମନ୍ତେ ପ୍ରଳୟ ହୋଇଲା ।

ସଂଶୟ ମୋ ଚିତ୍ତେ ରହିଲା । ୮ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଅର୍ଜୁନ ବାକ୍ୟେ ଭଗବାନ ।

କହନ୍ତି ଭୂଗୋଳ ବଚନ । ୯ ।

ଜଳ ଯେ ସନ୍ନିପାତ କହି ।

ବହୁଳ ଅଗ୍ନିରୁ ବହଇ । ୧୦ ।

ଡାହାଣ ବାୟୁ ଅଗ୍ନି ଜାଣ ।

ବାମ ନାସିକା ଜଳ ପୁଣ । ୧୧ ।

ଡାହାଣ ନାସା ଅଗ୍ନିବହି ।

ବାମରେ ଏକ ବହୁଥାଇ । ୧୨ ।

ଅନଳ ଜଳ ଏକ ହେଲା ।

ଏମନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଦହିଲା । ୧୩ ।

ତିନି ଭୁବନେ ସେ ଦହଇ । ୧୪ ।

ତକ୍ଷଣେ ପାଦରୁ ଛାଡ଼ଇ ।

ନାଭିରେ ପ୍ରବେଶ ହୁଅଇ । ୧୬ ।

ସେଠାରୁ ବିରାଟ ଯେ ହେଲା ।

ହୃଦୟ କଣ୍ଠଯାଏ ଗଲା । ୧୭ ।

ଚକ୍ଷୁରେ ନିରଞ୍ଜନ ବାସ ।

ପରମ ଆତ୍ମାରେ ପ୍ରବେଶ । ୧୮ ।

ପ୍ରଳୟ ସହି ନ ପାରିଲା ।

ମହତ ଦେହେ ବିଶ୍ରାମିଲା । ୧୯ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ସେ ନିରଞ୍ଜନେ ମୋର ଆଶ । ୧୯ ।

ପୁଣି ଅର୍ଜୁନ ପଚାରନ୍ତି । ୧ ।

ଶୁଣ ହେ ପ୍ରଭୁ ଲକ୍ଷ୍ମୀପତି ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ଫିଟୁଭ୍ରାନ୍ତି । ୨ ।

କୋଟିବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଏହିମତେ ।

ଯାହାର ଦେହୁ ହୁଏ ନିତ୍ୟେ । ୩ ।

ପବନ ଦଶଦିଗେ ଗଲା ।

କେମନ୍ତେ ଅଗ୍ନିରେ ମିଳିଲା । ୪ ।

କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ କେ ସର୍ଜଇ ।

କାହାର ଦେହେ ନ ମିଶଇ । ୫ ।

ଏ କଥା ଫେଡ଼ି ମୋତେ କହ ।

ମନରୁ ଫେଡ଼ ମୋ ସନ୍ଦେହ । ୬ ।

ଅର୍ଜୁନ ଶୁଣ ତତ୍ତ୍ୱଜ୍ଞାନ । ୭ ।

ମହାଶୂନ୍ୟଟି ଯାହା କହି ।

ଅଗ୍ନିର ରୂପ ସେ ଅଟଇ । ୮ ।

ସେଠାରୁ ପବନ ଜନ୍ମଇ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସର୍ବ ଘଟେ ଥାଇ । ୯ ।

ମହା ଶୂନ୍ୟଟି ଚକ୍ଷୁ ଜାଣ ।

ଦଶଦ୍ୱାରେ ଯାଏ ପବନ । ୧୦ ।

ସର୍ବ ଦ୍ୱାରରେ ଯେ ବହଇ ।

ଚକ୍ଷୁ ଅନଳେ ନ ମିଶଇ । ୧୧ ।

ଜ୍ୟୋତିରୂପ ଯେ ମହା ଶୂନ୍ୟ ।

ତା’ଠାରୁ କୋଟି କୋଟି ଜନ୍ମ । ୧୨ ।

କୋଟି କୋଟି ଯେ ଜନ୍ମ ହୋନ୍ତି ।

ପୁଣି ଅନଳେ ନ ମିଶନ୍ତି । ୧୩ ।

ଅନ୍ତେ ବସଇ ସେହି ପୁରେ । ୧୪ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ସେ ଜ୍ୟୋତି ବ୍ରହ୍ମପାଦେ ଆଶ । ୧୫ ।

କହ ହେ ଭାଗବତ ଧର୍ମ । ୧ ।

ପୂର୍ବେ ଯେ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ।

ତା’ର କୁମାରୀ ନାମ ବୁତ୍ତି । ୨ ।

ଧର୍ମର ପତ୍ନୀ ଯେ ଯୁକତେ ।

ବିଷ୍ଣୁ ତାହାର ଗର୍ଭଗତେ । ୩ ।

ଅରୂପ ହୋଇ ଯେବେଥିଲା ।

କେମନ୍ତେ ରୂପରାଶି ହେଲା । ୪ ।

ବିଜୁଳି ପ୍ରାୟେକ ଖସିଲା ।

କେବଣ ଠାରେ ତପ କଲା । ୫ ।

ସେ ତପ ଦେଖି ଇନ୍ଦ୍ରମନ ।

ପେଶିଲା ଯେ ଗନ୍ଧର୍ବଗଣ । ୬ ।

ପ୍ରଭୁତ ସେଠାରେ ଜାଣିଲେ । ୭ ।

ଏକଥା କହ ବନମାଳି ।

ତୋ ନାମ ପଥକୁ ସଙ୍ଖାଳି । ୮ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - କହନ୍ତି କମଳାର ବର ।

ଶୁଣ ହେ ଭକତ ଶେଖର । ୯ ।

ପୂର୍ବେ ଯେ ମାତା ପଦ୍ମେଥାଇ ।

ବିଜୁଳି ପ୍ରାୟ ବିରାଜଇ । ୧୦ ।

ରଜରେ ବୀଜ ଯେ ପଡ଼ିଲା ।

ସେ ପୁଣି ଗର୍ଭରେ ଧଇଲା । ୧୧ ।

ବୀଜଟି ବ୍ରହ୍ମାବିଷ୍ଣୁ ହୋଇ ।

ସେନାରୀ ଗର୍ଭରେ ରହଇ । ୧୨ ।

ରଜରେ ବୀଜ ଯୁକ୍ତ ହେଲା ।

ପଦ୍ମବନରେ ସେ ରହିଲା । ୧୩ ।

ଗହନ କାନନ ଯେ ବନ । ୧୪ ।

ସେ ବନ ମଧ୍ୟେ ତପେ ପଶି ।

ସେ ନର ନାରାୟଣ ଋଷି । ୧୫ ।

କାମ କ୍ରୋଧକୁ ଦୂର କରି ।

ଶୂନ୍ୟ ବ୍ରହ୍ମରେ ଚିତ୍ତ ଧରି । ୧୬ ।

ଆହାର କରି ରାମ ନାମ ।

ମହାଶୂନ୍ୟରେ ଦେଇ ମନ ।୧୭।

ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଲି କହି ।

ମନ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ସେ ବୋଲାଇ । ୧୮ ।

ମନ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ବିଚାରିଲେ ।

ଭୟରେ ପଶି ନ ପାରିଲେ ।୧୯।

ମନରଦୂତ କାମଜାଣ ।

ଆବର ତୀକ୍ଷ୍‌ଣ ପଞ୍ଚବାଣ । ୨୦ ।

ବିନ୍ଧିଲା କୋପଭର ହୋଇ । ୨୧ ।

ସେ ବାଣ ଶରୀରେ ବାଜିଲା ।

ତପସମାଧି ଭଗ୍ନହେଲା । ୨୨ ।

ଦିବ୍ୟଲୋଚନେ ସେହୁ ଚାହିଁ ।

ଇନ୍ଦ୍ରିଗଣକୁ ଆଜ୍ଞା ଦେଇ । ୨୩ ।

ମହାଶୂନ୍ୟରେ କନ୍ୟା ଥିଲା ।

ଏକ କନ୍ୟାଏ ଯାଚିଦେଲା । ୨୪ ।

କନ୍ୟାଟି ‘ରା’ ଅକ୍ଷର ଜାଣ ।

ମୋହିଲା ସ୍ୱର୍ଗର ଭୁବନ । ୨୫ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୨୬ ।

ପଡ଼େଗୋବିନ୍ଦ ପାଦତଳ । ୧ ।

ପଞ୍ଚମେ ମୀନରୂପ ହୋଇ ।

ଧରଣୀଭାରା ଶିରେ ବହି । ୨ ।

ଭୂମିପାତାଳେ ଥିଲା ମଜ୍ଜି ।

ପ୍ରଳୟ କାଳେ ଜଳେ ମଜ୍ଜି । ୩ ।

ଶୁକର ରୂପେ ପଦ୍ମକଳ୍ପେ ।

ଭୂମି ତୋଳିଲେ ଦନ୍ତ ଶିଖେ । ୪ ।

ପ୍ରଳୟ ଜଳ କେ ହୋଇଲା ।

ଭୂମି ପାତାଳେ ହଜିଥିଲା । ୫ ।

ଶୁକର ରୂପ ସେ ଧଇଲେ ।

କେମନ୍ତେ ଭୂମିକି ତୋଳିଲେ । ୬ ।

ମୁଁ ତୁମ୍ଭ ଚରଣେ ସେବଇ । ୭ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ନେଇ ମନ ।

ତୋତେ କହିବା ଦିବ୍ୟଜ୍ଞାନ । ୮ ।

ପ୍ରଳୟ ବୋଲି ମାତା ରଜ ।

ଆବର ଜଳ ଅଟେ ବୀଜ । ୯ ।

ରଜରେ ବୀଜ ଯେ ପଡ଼ିଲା ।

ଅନେକ ଦିନ ଭାସୁଥିଲା । ୧୦ ।

ସେଠାରେ ମତ୍ସ୍ୟପ୍ରାୟ ହୋଇ ।

କାମ ଯେ ଶଙ୍ଖାସୁର କହି । ୧୧ ।

ଶୁକର ଶରୀର ଧଇଲା ।

ପବନ ଦନ୍ତରେ ବହିଲା । ୧୨ ।

ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ସୁଖେ ସେ ରହିଲେ । ୧୩ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ଶୁକର ପାଦେ ମୋର ଆଶ ।୧୪।

ସାନନ୍ଦେ ଧରି କୃଷ୍ଣପାଦ । ୧ ।

ଗଭୀର ସିନ୍ଧୁ ଜଳମଧ୍ୟେ ।

ମନ୍ଦର ଆଣି ସୁଖ ସାଧ୍ୟେ । ୨ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ଭଗବାନ ।

ନମସ୍ତେ ପ୍ରଭୁ ମହାଶୂନ୍ୟ । ୩ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ସାଧୁଚେତା ।

ତୋତେ କହିବା ତତ୍ତ୍ୱ କଥା । ୪ ।

ଗଭୀର ସିନ୍ଧୁ ଯାହା କହି ।

ମାତାର ପଦ୍ମ ସେ ଅଟଇ । ୫ ।

ମନ ଯେ ବ୍ରହ୍ମବୀଜ ହେଲା ।

ରଜରେ ଯାଇ ଯୁକ୍ତ ହେଲା । ୬ ।

କୂର୍ମରୂପରେ ସେ ପ୍ରମାଣ । ୭ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୮ ।

ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଚରଣେ ପୁଚ୍ଛଇ । ୧ ।

ହେ କୃଷ୍ଣ ଆରତ ଭଞ୍ଜନ ।

କଥାଏ ପଡ଼ିଲା ମୋ ମନ । ୨ ।

ଗଜ କୁମ୍ଭୀର ଯୁଦ୍ଧକାଳେ ।

ସେ ହରି ଚକ୍ର ଅନ୍ତରାଳେ । ୩ ।

କୁମ୍ଭୀର ଗଜକୁ ଗ୍ରାସଇ ।

ଏ ଜ୍ଞାନ ମୋତେ କହ ଫେଇ । ୪ ।

କୁମ୍ଭୀର କେଉଁଠାରେ ଥିଲା ।

ଗଜକୁ ସେହୁ ଗ୍ରାସକଲା । ୫ ।

କେମନ୍ତେ ଦୁହେଁ ଭେଟହୋଇ ।

କୁମ୍ଭୀର ଗଜକୁ ଗ୍ରାସଇ । ୬ ।

ଶୁଣି ଆକୁଳ ମୋର ଦେହ । ୭ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - କହନ୍ତି କମଳ ଲୋଚନ ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ଦେଇ ମନ । ୮ ।

ସଂସାରେ ଜୀବ ଖେଳୁ ଥାଇ ।

ମାୟା ମୋହରେ ସୁଖ ପାଇ । ୯ ।

ପ୍ରଳୟ କାଳ ଯହୁଁ ହେଲା ।

ଜୀବକୁ କାଳ ଆଶ୍ରେକଲା । ୧୦ ।

ଜୀବରୁ କାଳ ଜାତ ହୋଇ ।

କୁମ୍ଭୀର ତାହାକୁଟି କହି । ୧୧ ।

ପରମ ଗଜ ବୋଲି ଜାଣି ।

ତ୍ରିକୁଟେ ଭେଟ ହୋନ୍ତି ପୁଣି । ୧୨ ।

ତ୍ରିକୁଟ ତ୍ରିବେଣୀଅଟଇ ।

କାଳିନ୍ଦୀ ହ୍ରଦ ସେ ବୋଲାଇ । ୧୩ ।

କୁମ୍ଭୀର ଗ୍ରାସେ ସେତେବେଳେ । ୧୪ ।

ଜୀବ ଚରଣକୁ ଧରିଲା ।

ଆତଙ୍କେ ଗଜ ଡାକଦେଲା । ୧୫ ।

ଶୂନ୍ୟ ଶବଦ ଚକ୍ର ଜାଣ ।

ଆମ୍ଭେ ପେଶିଲୁ ତତକ୍ଷଣ । ୧୬ ।

କାଳ ଗ୍ରାହାକୁ ନାଶ କରି ।

ପରମ ଗଜକୁ ଉଦ୍ଧରି । ୧୭ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ । ୧୮ ।

କଥାଏ କହ ଦଇତାରି । ୧ ।

କଶ୍ୟପ ରୁଷି ଯଜ୍ଞ ମେଳା ।

ଷଷ୍ଠୀ ସହସ୍ର ବାଳଖିଲ୍ୟା । ୨ ।

କଶ୍ୟପ ଋଷି କେ ବୋଲାଇ ।

ବାଳଖିଲ୍ୟାଟି କେ ଅଟଇ । ୩ ।

ଏ ଅର୍ଥ କହ ଭଗବାନ ।

ନମଇଁ ତୁମ୍ଭର ଚରଣ । ୪ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - କହନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ଭାବଗ୍ରାହୀ ।

ଶୁଣ ତୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଭାଇ । ୫ ।

କଶ୍ୟପ ଋଷି ପୂର୍ବେ ଥିଲା ।

ଗଙ୍ଗାକୂଳରେ ତପକଲା । ୬ ।

ଗଙ୍ଗାରେ ସ୍ନାନ ସେ କରଇ । ୭ ।

ଋଷି ଦେଖିଣ ମୋହ ହୋଇ ।

ତକ୍ଷଣେ ବିନ୍ଦୁ ଉଛୁଳଇ । ୮ ।

ତତ୍‌କ୍ଷଣେ ବିନ୍ଦୁ ଉଛୁଳିଲା ।

ସେ ବିନ୍ଦୁ ବାଲିରେ ପଡ଼ିଲା । ୯ ।

ଷାଠିଏ ସହସ୍ର ବାଲିରେ ।

ବାଳକ ଯବ ପ୍ରମାଣରେ । ୧୦ ।

ତାହାଙ୍କୁ ଋଷି ଆଜ୍ଞା ଦେଲେ ।

ଯଜ୍ଞକୁ କାଷ୍ଠ ଆଣି ଗଲେ । ୧୧ ।

ଋଷିଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ପ୍ରମାଣରେ ।

ବନରୁ କାଷ୍ଠ ସେ ଆଣିଲେ । ୧୨ ।

ଏମନ୍ତେ ନିତ୍ୟେ ସେ ପଶନ୍ତି ।

ବନରୁ କାଷ୍ଠ ସେ ଆଣନ୍ତି । ୧୩ ।

ଆଣନ୍ତେ ବହୁ କାଷ୍ଠ ଭେଳା । ୧୪ ।

ଶ୍ରୀବତ୍ସ ନାମ ଯେ ମୋହର ।

ଗଙ୍ଗା ମୋ ପାଦରୁ ବାହାର । ୧୫ ।

ସେ କାଷ୍ଠ ବହି ଆଣୁଥିଲେ ।

ବାଳକେ ଗଙ୍ଗାରେ ପଡ଼ିଲେ । ୧୬ ।

ସମସ୍ତେ ହୋଇ ଏକମୁଖ ।

ଡାକିଲେ ନାରାୟଣ ରଖ । ୧୭ ।

ତକ୍ଷଣେ ବ୍ରହ୍ମରୂପଧରି ।

ବାଳକ ସଂକଟୁ ଉଦ୍ଧରି । ୧୮ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ-ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୧୯ ।

ମାଆ ଶବଦଟି ବିହରେ । ୭ ।

ରାଆ ଯେ ଅମରେ ମିଳଇ ।

ଆଅଟି ନିରାକାର କହି । ୮ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୯ ।

କଥାଏ ପଡ଼ିଲା ମୋ ଚିତ୍ତ । ୧ ।

ପଶୁଏ ଥାନ୍ତି ପଶୁମେଳେ ।

ତା’ର ଜୀବନ ଅନ୍ତଃକାଳେ । ୨ ।

ଧରି ଭକ୍ଷନ୍ତି ତାର ମାଂସ ।

କେବଳ ଅସ୍ଥି ରହେ ଶେଷ । ୩ ।

ସେହୁ କେମନ୍ତ ହିଂସା କଲା ।

ଏ କଥା ସଂଶୟ ଲାଗିଲା । ୪ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - କହନ୍ତି ଯଶୋଦା ନନ୍ଦନ ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ଦିବ୍ୟଜ୍ଞାନ । ୫ ।

ସ୍ତିରୀଙ୍କି ପଶୁ ବୋଲି କହି ।

ପୁରୁଷ ପଶୁ ଏକ ହୋଇ । ୬ ।

ପୁରୁଷ ଧରି ତା’ ଭକ୍ଷଇ । ୭ ।

ଶରୀରୁ ଧାତୁ ଗଳିଯାଇ ।

କେବଳ ଅସ୍ଥି ମାତ୍ର ରହି । ୮ ।

ବିଧିରେ କାଳ ଯାଇ ଗ୍ରାସେ ।

ସେ ପୁଣି ଅନ୍ତଃକାଳେ ମିଶେ । ୯ ।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ସୁଜନେ ଏହା ଜ୍ଞାନ ଘୋଷ । ୧୦ ।

କହଇ ଶୁଣ ଆହେ ହରି । ୧ ।

ଦ୍ୱାରକାପୁରେ ସର୍ବସିଦ୍ଧି ।

ଯହିଁ ବିଜୟେ ଅଷ୍ଟନିଧି । ୨ ।

ଶୂନ୍ୟମଣ୍ଡଳ ରଥେ ଥାଇ ।

ଜୟ ଶବଦ ତୁଣ୍ଡେ ଗାଇ । ୩ ।

ନନ୍ଦନ ବନୁ ପୁଷ୍ପ ଆଣି ।

ପ୍ରୋକ୍ଷଣ କରି ଗଙ୍ଗାପାଣି । ୪ ।

ଶୂନ୍ୟମଣ୍ଡଳ ରଥ କହି ।

ସେ ରଥେ ଦେବେ ଥିଲେ ରହି । ୫ ।

ଦ୍ୱାରକାପୁର କେ ଅଟଇ ।

ଅଷ୍ଟନିଧି ଯେବେ ବୋଲାଇ । ୬ ।

କେବଣଠାରୁ ପୁଷ୍ପ ଥିଲା । ୭ ।

ଗଙ୍ଗା ଦେବୀ ଯେ କେହୁ ପୁଣ ।

କେମନ୍ତେ କଲା ସେ ମୋକ୍ଷଣ । ୮ ।

ନମସ୍ତେ ପ୍ରଭୁ ପୀତବାସ ।

ଛେଦିବ ମନର ସନ୍ଦେଶ । ୯ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଶୁଣ ହେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଭାଇ ।

କହିବା ତୋତେ ଜ୍ଞାନ ଫେଇ । ୧୦ ।

ଦ୍ୱାରକା ବୋଲି ଯେଉଁ ପୁର ।

ମୋହର ଚକ୍ଷୁ ସେ ନିଜର । ୧୧ ।

ଅଷ୍ଟଦିଗରେ ଅଷ୍ଟସଖୀ ।

ଏହାଙ୍କୁ ଅଷ୍ଟନିଧି ଲେଖି । ୧୨ ।

ସକଳ ଭୁବନେ ଉତ୍ତମ ।

ମଧ୍ୟେ ବିଜୟେ ପରଂବ୍ରହ୍ମ । ୧୩ ।

ଦେବତାଙ୍କର ସେ ଆସନ । ୧୪ ।

ନନ୍ଦନବନ ଦେହ ମୋର ।

ଯେ ପଞ୍ଚଭୂତ ପୁଷ୍ପସାର । ୧୫ ।

ଅନେକ ପ୍ରକାରେ କହିଲେ ।

ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଗୁହାରି ସେ କଲେ । ୧୬ ।

ତାହାକୁ ଆଜ୍ଞା ଦେଲେ ହରି ।

ବୋଇଲେ ଯାଅ ମଞ୍ଚପୁରୀ । ୧୭ ।

ଯାବତ ଜୀବଗଣ କହି ।

ଏହାକୁ ନାଶି ପଛେ ମୁହିଁ । ୧୮ ।

କହିଲେ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୧୯ ।

ହେ କୃଷ୍ଣ ମୋତେ କର ତ୍ରାହି । ୧ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ଚରଣ ବାଜିଲା ।

ଶବଦେ ପ୍ରକୃତି କମ୍ପିଲା । ୨।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଫାଟି ପାଦତଳେ ।

ଗଙ୍ଗା ପଡ଼ିଲେ ରସାତଳେ । ୩ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ କେମନ୍ତେ ଫାଟିଲା ।

କେ ରସାତଳରେ ପଡ଼ିଲା । ୪ ।

ତିନି ଭୁବନେ ତଜୋରାଶି ।

ଧ୍ୱଜ-ପତାକା ପ୍ରାୟ ଦିଶି । ୫ ।

ତିନି ଭୁବନ କେ ହୋଇଲା ।

ପତାକା କେହୁ ବୋଲାଇଲା । ୬ ।

ଶୁଣିଲେ ଫିଟିବ ସନ୍ଦେହ । ୭ ।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ - ଅର୍ଜୁନ ବଚନେ ଶ୍ରୀହରି ।

କହନ୍ତି ଭୂଗୋଳ ବିସ୍ତାରି । ୮ ।

କହନ୍ତି କମଳଲୋଚନ ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ଦେଇ ମନ । ୯ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭାଣ୍ଡ ତାଳୁ କହି ।

ନାମ ଚରଣଟି ବାଜଇ । ୧୦ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡଭାଣ୍ଡ ତାଳୁ ହେଲା ।

ତହିଁରେ ଚରଣ ବାଜିଲା । ୧୧ ।

ଶବଦ ରକାର ଅଟଇ ।

ଶବଦେ ପ୍ରକୃତି କମ୍ପଇ । ୧୨ ।

ଜୀବ ବ୍ରହ୍ମଟି ଗଙ୍ଗା ହୋଇ ।

ରଜଟି ରସାତଳେ କହି । ୧୩ ।

ଧ୍ୱଜ ପତାକା ପାଦେ ଦିଶି । ୧୪ ।

କହିଲେ ବଳରାମ ଦାସ ।

ସେ ଗଙ୍ଗା ପାଦେ ମୋର ଆଶ । ୧୫ ।

ଭୋ ନାଥ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଗୋସାଇଁ । ୧ ।

ପୂର୍ବେ ଯେ ବିଦେହ ନଗରେ ।

କଥାଏ ପଡ଼ିଲା ମନରେ । ୨ ।

ବିଦେହ ରାଜା କେ ବୋଲାଇ ।

କିବା ତାହାର ଦେହ ନାହିଁ । ୩ ।

ରାଜ୍ୟର ନାମ କି ବିଦେହ ।

ଏ ବାକ୍ୟେ ଫେଡ଼ି ମୋତେ କହ । ୪ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ - ଅର୍ଜୁନ ବଚନେ ମୁରାରି ।

କହନ୍ତି ଭୂଗୋଳ ବିସ୍ତାରି । ୫ ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ମନଦେଇ ।

ଉଚିତ ବାକ୍ୟ ଏ ବୋଲାଇ । ୬ ।

ଏଣୁ ଏ ଦେହଧାରୀମାନେ । ୭ ।

ଯେଣୁ ଏ ଦେହ ନ ରହିଲା ।

ତେଣୁ ବିଦେହ ବୋଲାଇଲା । ୮ ।

ବିଦେହ ରାଜା ଜୀବ ହୋଇ ।

ନବ ଗ୍ରହଙ୍କ ଦୀକ୍ଷା ପାଇ । ୯ ।

କହିଲେ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ । ୧୦ ।

ପଡ଼େ ଗୋବିନ୍ଦ ପାଦତଳେ । ୧ ।

ଭୋ ନାଥ କମଳାରମଣ ।

ଶରଣ ପଞ୍ଜର ତୋ ନାମ । ୨ ।

ଅବ୍ୟକ୍ତ ରୂପ ନିରାକାର ।

ଅନନ୍ତ ଶିରେ ତୋ ବିହାର । ୩ ।

କାଳ ଶରୀରୁ ଆତ୍ମା ଜାତ ।

ସେ ନୁହେ ବିଷ୍ଣୁ ମାୟା ଗ୍ରସ୍ତ । ୪ ।

କାଳ ସ୍ୱଭାବ ଶିଷ୍ୟ ଭାବ ।

ଆତ୍ମାଟି କିରୂପେ ସମ୍ଭବ । ୫ ।

ଏକଥା କହ ନାମ ମୋତେ ।

ନମଇଁ ତୋର ପାଦାଗ୍ରତେ । ୬ ।

ଅର୍ଦ୍ଧମାତ୍ରା ମହାକାଳ ଗ୍ରଥିତଂ ବିନ୍ଦୁ ରୂପକଂ । ୭ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ- ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ଅନ୍ୟକଥା ।

ଯେହ୍ନେ ଖଣ୍ଡିବ ଭବବ୍ୟଥା । ୮ ।

ଅରୂପବ୍ରହ୍ମ ଯେ ବୋଲାଇ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ପୂରିଅଛି ତହିଁ । ୯ ।

ସେ ନୀଳବର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାୟ ଜ୍ୟୋତି ।

ସେଠାରୁବିନ୍ଦୁ ଯେ ଉତ୍ପତ୍ତି । ୧୦ ।

ସେ ବିନ୍ଦୁ ଆତ୍ମା ଜୀବ ହୋଇ ।

ଅର୍ଦ୍ଧମାତ୍ରା ଉପରେ ରହି ।୧୧।

କାଳଟି ଅର୍ଦ୍ଧମାତ୍ରା ହୋଇ ।

ରଜୋଜୀବଟି ସେ ଅଟଇ ।୧୨।

ବିନ୍ଦୁଟି ଜୀବ ଆତ୍ମା ହୋଇ ।

କାୟା କଳ୍ପନା ଦେହ ପାଇ ।୧୩।

ବ୍ରାହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ କହଇ ।୧୪।

କହିଲେ ବଳରାମ ଦାସ ।

ଈଶ୍ୱର ପାଦେ ମୋର ଆଶ ।୧୫।

କହଇ ଶୁଣ ଚକ୍ରପାଣି ।୧।

ପୁଣ୍ୟ କରିବ ପୁଣ୍ୟକାଳେ ।

ନିଷେଧ ନ କରିବ ଢାଳେ ।୨।

ପୁଣ୍ୟକାଳଟି କେ ଅଟଇ ।

କେମନ୍ତେ ପୁଣ୍ୟ ସେକରଇ ।୩।

ଏ ଅର୍ଥ ଫେଡ଼ି ମୋତେ କହ ।

ମନରୁ ଫେଡ଼ ମୋ ସନ୍ଦେହ ।୪।

ଏମନ୍ତ ବାକ୍ୟ ଶୁଣି କର୍ଣ୍ଣେ ।

କହନ୍ତି କମଳ ଲୋଚନେ ।୫।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ- ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ତୋଷ ମନେ ।

ତୋତେ କହିବା ଦିବ୍ୟଜ୍ଞାନେ ।୬।

ସେ ଦିନ ପୁଣ୍ୟକାଳ କହି ।୭।

ସେ ଦିନ ପିତା ବୀଜ ଦେବ ।

ଆରଦିନରେ ନ ଛୁଇଁବ ।୮।

ଏ ପରି ଅର୍ଥ ତତ୍ତ୍ୱସାର ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ମହାବୀର ।୯।

କହଇ ବଳରାମ ଦାସ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳ ପ୍ରକାଶ ।୧୦।

କୃଷ୍ଣ ଚରଣ ତଳେ ପଡ଼ି ।୧।

ନାରଦ ମୁନି ଏକଦିନେ ।

ଗଲେ ବସୁଦେବ ଭୁବନେ ।୨।

ପବିତ୍ରଜଳେ ପାଦଧୋଇ ।

ଆସନେ ବସାଇଲେ ନେଇ ।୩।

ପବିତ୍ର ଜଳ କେହୁ ପୁଣ ।

ଏ ବାକ୍ୟ କହ ଭଗବାନ ।୪।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ-କହନ୍ତି କମଳ ଲୋଚନ ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ଦେଇ ମନ ।୫।

ନାରଦେ ବସୁଦେବ ଦେଖି ।

ମନଆନନ୍ଦେ ହୋଇ ସୁଖୀ ।୬।

ବୋଲଇ ଶୁଣ ହେ ନାରଦ ।୭।

କୃଷ୍ଣ ମହିମା ମୋତେ କହ ।

ମନ ମୋ ସନ୍ତୋଷ କରାଅ ।୮।

ଏତେକ ବୋଲି ପାଦଧରି ।

ବେନିନୟନୁ ବହେ ବାରି ।୯।

ନୟନୁ ନୀର ଯେ ବହଇ ।

ନାରଦ ପାଦେ ପଡ଼େ ଯାଇଁ ।୧୦।

ପବିତ୍ର ଜଳ ସେ ଅଟଇ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଭୂଗୋଳରେ କହି ।୧୧।

ଏ ପଦ ଅର୍ଥର ବିଚାର ।

କହିଲେ ପ୍ରଭୁ ଅର୍ଥସାର ।୧୨।

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ-ଚୈତନ୍ୟ ବସୁଦେବ କହି ।

ତା’ର ଭବନ ଜ୍ୟୋତି ହୋଇ ।୧୩।

ପବିତ୍ର ଜଳ ରଜ ଜାଣ ।୧୪।

ମନରୁ ପବନ ଖସଇ ।

ପବିତ୍ର ଜଳରେ ପଡ଼ଇ ।୧୫।

ଏମନ୍ତ ଅର୍ଥର ସନ୍ଦେହ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ ।୧୬।

ବିନୟ ଭାବେତ୍ରାହି ତ୍ରାହି । ୧ ।

କଥାଏ ମୋ ମନେ ପ୍ରବେଶ ।

କହିବା ହେଉ ଏସନ୍ଦେଶ । ୨ ।

କପୋତ କପୋତି ବାଳକ ।

ଘେନିଣ ଚଳିଲା ଲୁବ୍‌ଧକ । ୩ ।

ଶବର ଜାଲରେ ପଡ଼ିଲା ।

ଏକଥା ସଂଶୟ ଲାଗିଲା । ୪ ।

କପୋତକପୋତିକେ ପୁଣ ।

ବାଳକ କେହୁ ତା ପ୍ରମାଣ । ୫ ।

ଶବର କେଉଁଠାରେ ଥିଲା ।

ଆହାର କେହୁ ବୋଲାଇଲା । ୬ ।

ଚାରି ଦିଗଟି କେହୁ ତତ୍ତ୍ୱ । ୭ ।

ବୃକ୍ଷଯେ କେଉଁଠାରେ ଥିଲା ।

ବନ କେମନ୍ତେ ବୋଲାଇଲା । ୮ ।

ଏ ଅର୍ଥ ଫେଡ଼ି ମୋତେକହ ।

ମନରୁ ଫେଡ଼ ମୋ ସନ୍ଦେହ । ୯ ।

ଶ୍ରୀଭଗବାନୁବାଚ-ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ମନଦେଇ ।

ଉତ୍ତମ ଶିଷ୍ୟେ ଗୁରୁ କହି । ୧୦ ।

ବୃକ୍ଷ ବୋଲିଣ ଦେହ ଜାଣ ।

ଜୀବ ପରମ ପକ୍ଷୀ ପୁଣ । ୧୧ ।

ଜୀବଟି କପୋତୀହୋଇଲା ।

କପୋତ ପରମକୁ କଲା । ୧୨ ।

ଏ ବୃକ୍ଷେ ବେନି ପକ୍ଷୀ ଥାନ୍ତି ।

ଏକ ଆରେକ ବିହରନ୍ତି । ୧୩ ।

ସକଳଭାବେ ସେ ଉଦାସ । ୧୪ ।

ନିରତେ ପକ୍ଷୀରୂପେ ଥାଇ ।

ବାସନା ଭୋଗେ ତୋଷହୋଇ । ୧୫ ।

ରାମ ନାମଟି ତାହାଙ୍କର ।

ସାକ୍ଷୀ ସ୍ୱରୂପେ ତା’ ବିହାର । ୧୬ ।

କପୋତୀ ମାୟାରେ ବିହରେ ।

ନିରତେ ନାନା କର୍ମ କରେ । ୧୭ ।

ମତ୍ତଗର୍ବରେ କର୍ମ କରି ।

ସ୍ତିରୀ ସଙ୍ଗମେ ନିତ୍ୟେପଡ଼ି । ୧୮ ।

ଏମନ୍ତେ ପ୍ରାଣୀ ଯାଇ ନାଶ ।

ଶୁଣ ଅର୍ଜୁନ ଜ୍ଞାନରସ । ୧୯ ।

ପ୍ରଳୟକାଳରେ ଏକଥା ।

ଶୁଣିବାକୁ ତୁ ସାମରଥା । ୨୦ ।

ସନ୍ନିପାତଟି ଜାଲ ହୋଇ ।୨୧।

ବେନି ବାଳକ ଚକ୍ଷୁ ପୁଣ ।

ଆହାର ରାକ୍ଷସଟି ଜାଣ । ୨୨।

ଏଦେହ ବନ ବୋଲି କହି ।

କର୍ଣ୍ଣ ନାସିକା ଦିଗହୋଇ । ୨୩।

ସନ୍ନିପାତଟି ଆକର୍ଷଇ ।

ଏମନ୍ତେ ପ୍ରଳୟହୁଅଇ । ୨୪ ।

ମୁଖ ନାସିକା ଚକ୍ଷୁ କର୍ଣ୍ଣ ।

ଏ ଚାରିଦିଗ ହୋଇଶୂନ୍ୟ । ୨୫ ।

ରାଆ ଶବଦଟି ହଜିଲା ।

ଜୀବପରମ ଖୋଜିଗଲା । ୨୬ ।

ଚିଆଁ ଚୈତନ୍ୟ ବେନିବାଳେ ।

ଏଣେ ପଡ଼ନ୍ତିଯାଇଜାଲେ । ୨୭ ।

ଚାରିଦିଗକୁ ସେ ଗମନ୍ତି । ୨୮ ।

ସମସ୍ତେ ବୃକ୍ଷ ଛାଡ଼ିଗଲେ ।

ଓଁ କାର ଶବଦେ ମିଳିଲେ । ୨୯ ।

ଶବର ଘେନି ଚଳିଗଲା ।

ନିଜ ଭୁବନରେ ଥୋଇଲା । ୩୦ ।

ଶୁଣି ଅର୍ଜୁନ ହେଲେ ତୋଷ ।

ଭଣିଲେ ବଳରାମ ଦାସ । ୩୧ ।

ଆହୁରି ପାଦେକ ଅଛଇ । ୧ ।

କପୋତ ଡିମ୍ବ କେ ଦିଅଇ ।

ବେନି ବାଳକ ତହୁଁ ହୋଇ । ୨ ।